یکی از دغدغه‌های اصلی والدین تامین نیازهای نوزاد تازه متولد شده شان است. نوزادان نیاز بسیار زیادی به مراقبت و توجه اطرافیان دارند و به همین خاطر آشنایی با نیازها و نشانه‌های سلامت یا بیماری آنان از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. برای توجه به نشانه‌های سلامت جسمی و روحی نوزاد تازه متولد شده، باید با ویژگی‌ها و نیازهای هر دروه از سن کودک آشنا باشید و به‌خوبی آن‌ها را مدیریت کنید تا بتوانید به رشد مناسب فرزند خود کمک نمایید. ما در این مطلب به بررسی کامل نیازهای روحی، جسمی و نکات مهم که در ارتباط با نوزاد تازه متولدشده پرداخته‌ایم. همچنین شما می‌توانید با کمک گرفتن از روانشناس کودک، مهارت خود را در زمینه برخورد با نوزادان بهبود بخشید. 

تغذیه در نوزاد تازه متولد شده

نوزادان قادر به صحبت و آگاه کردن شما از نیازهای تغذیه‌ای خود نیستند به همین خاطر شناخت نشانه‌های گرسنگی و سیری در نوزاد اهمیت بسیاری دارد. بیقراری و گریه، مکیدن انگشت شست و یا دور لب‌ها می‌تواند نشانه‌هایی برای گرسنگی کودک باشد. ضعف توانایی نوزاد تازه متولدشده در مکیدن سینه مادر باعث می‌شود که آن‌ها در هر مرتبه بتوانند برای مقدار محدودی از شیر مادر تغذیه کنند و به همین خاطر معمولاً به حدود 8 تا 12 بار تغذیه شدن در طول شبانه‌روز نیاز دارند. به‌مرور و با بزرگ‌تر شدن آن‌ها، توانایی مکیدن نیز تقویت شده و نوزادان در هر مرتبه مقدار بیشتری شیر می‌کنند و درنتیجه تعداد دفعات نیاز به تغذیه آن‌ها کاهش پیدا کرده و به لحاظ زمانی نیز منظم‌تر می‌شود.

نکاتی برای تغذیه نوزادان تازه متولد شده

بهترین منبع غذایی برای نوزاد تازه متولد شده شیر مادر است و به همین خاطر معمولاً به مادران توصیه می‌شود که حداقل در 6 ماهه اول زندگی نوزاد با شیر خود او را تغذیه کنند. شیر مادر تمامی نیازهای تغذیه کودک را برطرف کرده و مواد لارم برای رشد یا مقاومت در برابر بیماری‌ها را نیز در اختیارش می‌گذارد. با این‌حال بهتر است راجع به استفاده از مکمل‌هایی نظیر ویتامین D  برای کودک خود نیز با یک متخصص مشورت نمایید.

یکی از دشواری‌هایی که در ارتباط با تغذیه نوزاد تازه متولد شده وجود دارد این است که شیر مادر برای تغذیه کافی نباشد و یا به دلیل تولد زودهنگام دستگاه گوارش کودک نتواند شیر مادر را دریافت نماید. در این شرایط معمولاً توصیه می‌شود که از شیر خشک‌های مناسب با رده سنی نوزاد استفاده بشود. تغذیه نوزاد چه با شیر مادر و یا شیرخشک انجام بگیرد شما باید به این نکته توجه داشته باشید که هر کودک میزان مشخصی از تغذیه را در هر وعده نیاز دارد به همین خاطر اگر کودکتان نشانه‌های بی‌میلی به ادامه تغذیه مثل برگرداندن سر از سینه مادر را نشان می‌دهد بهتر است او را به شیر خوردن مجبور نکنید و اجازه بدهید در زمان دیگری که نوزاد احساس گرسنگی دارد عمل تغذیه انجام شود.

بررسی سلامت نوزاد تازه متولد شده

از نشانه‌های سلامت نوزاد می‌توان به موراد زیر اشاره کرد:

1. تغذیه و دفع مناسب

یکی از اولین و واضح‌ترین نشانه‌های سلامت در نوزاد تازه متولد شده این است که او به حد کافی غذا می‌خورد و وزنش به‌تدریج افزایش پیدا می‌کند. در کنار تغذیه، عمل دفع نیز باید به‌دفعات کافی انجام بگیرد. همان‌طور که گفته شد تغذیه نوزاد در ابتدا به‌ دفعات بیشتر و مقدار کمتری اتفاق می‌افتد و به‌تدریج و با بیشتر شدن سن کودک تعداد دفعات تغذیه کمتر شده و کودک در هر مرحله مقدار بیشتری غذا می‌خورد. علاوه بر تغییر در تعداد دفعات و حجم تغذیه، چرخه غذایی کودک نیز به‌تدریج منظم‌تر شده و یک الگوی ثابت پیدا خواهد کرد. در ارتباط با دفع نیز شما به‌طور میانگین در طول روز باید بین 8 تا 10 بار پوشک نوزاد را عوض کنید.

به این نکته توجه داشته باشید که الگوی رشدی نوزادان مختلف با یکدیگر متفاوت است و امکان دارد کودک شما کمی بیشتر یا کمتر از آنچه ما به‌عنوان میانگین دفعات تغذیه یا نیاز به دفع پوشک از آن صحبت می‌کنیم این مسائل را تجربه کند. درصورتی‌که در هر یک از این موارد احساس نگرانی می‌کنید بهتر است از یک پزشک مشورت بگیرید.

2. خواب کافی

نوزادان در نخستین روزهای پس از تولد معمولاً در حدود 16 تا 18 ساعت از شبانه‌روز را می‌خوابند. بااین‌حال کیفیت خواب آن‌ها به‌صورت چرخه‌های کوتاه‌مدت خواب‌وبیداری است و در طول شب باید برای تغذیه یا تعویض پوشک کودک بارها بیدار شوید. به‌مرور زمان و با عبور کودک از هفته‌های نخست تولد آن‌ها زمان بیشتری را بیدار خواهند بود و درعین‌حال طول مدت خوابشان نیز افزایش پیدا می‌کند. به عبارتی می‌توان گفت تعداد دفعات خواب‌وبیداری نوزاد کمتر شده و مدت هر بار خواب یا بیداری افزایش پیدا می‌کند. اگر احساس می‌کنید علی‌رغم گذشت زمان کافی، خواب نوزاد شما هنوز الگوی نسبتاً منظمی پیدا نکرده می‌توانید دراین‌باره با یک متخصص اطفال صحبت کنید.

3. نوزاد تازه متولد شده | ارتباط برقرار کردن با اطرافیان

یکی از نشانه‌های مهم در سلامت نوزاد تازه متولد شده این است که او بتواند با دیگران و محیط اطرافش ارتباط برقرار کند. نوزادان معمولاً با شنیدن صداهای بلند واکنش نشان می‌دهند و به‌طرف صدا برمی‌گردند. آن‌ها همچنین رنگ‌ها و طرح‌های پیچیده را به طرح‌های ساده و بی‌رنگ ترجیح می‌دهند و برای مدتی به آن خیره می‌شوند. روانشناسان انتظار دارند که یک نوزاد سالم بتواند مادر یا مراقب اولیه خود را بشناسد و به‌مرور این توانایی را پیدا کند که چهره‌های آشنا را از غریبه تشخیص داده و همین‌طور نسبت به محیط اطراف خود واکنش نشان دهد. اگر احساس می‌کنید این مسائل در فرزند شما با ابهام مواجه استف توصیه می‌شود از یک روانشناس کودک کمک بگیرید.

4. یک الگوی رو به رشد

به‌طورکلی می‌توان گفت نشانه اصلی سلامت در نوزاد تازه متولد شده این است که میزان توانایی‌های وی به‌تدریج افزایش پیدا کرده و منظم‌تر شود. وجود یک الگوی مشخص از رشد مستمر در کودک معمولاً به‌خوبی توسط مادران درک می‌شود و آن‌ها هرگونه نقص یا مشکلی را در این زمینه به‌خوبی تشخیص می‌دهند.

مشکلات و بیماری‌های نوزاد تازه متولد شده

بیماری‌های نوزادان تازه متولد شده به شرح زیر می‌باشد:

1. زردی پوست

زردی پوست یکی از شایع‌ترین بیماری‌هایی است که برای نوزاد تازه متولدشده پیش خواهد آمد و با توجه به تأثیری که در سلامت مغز به‌جا می‌گذارد تشخیص به‌موقع و اقدام برای درمان آن اهمیت بالایی دارد. این بیماری همان‌طور که از نام آن پیداست خود را به‌صورت زرد شدن رنگ پوست نوزاد نشان می‌دهد و به این معناست که کبد کودک نمی‌تواند به‌خوبی بیلی‌روبین موجود در کیسه صفرا را خارج کند.

2. نفخ معده یا سفت شدن شکم

یکی دیگر از نکاتی که در سلامت نوزاد تازه متولد شده باید به آن توجه داشته باشید وضعیت نفخ معده است. در حالت عادی هنگامی‌که شکم نوزاد را لمس می‌کنید باید حالت نرم داشته باشد اما اگر با دست زدن به شکم نوزاد احساس می‌کنید که شک یا معده او سفت شده این موضوع می‌تواند به دلیل نفخ معده یا یبوست باشد. درصورتی‌که با انجام تغذیه و گذشت زمان این وضعیت بهبود پیدا نکرد، بهتر است هرچه سریع‌تر از یک متخصص اطفال کمک بگیرید.

3. نوزاد تازه متولد شده | بند ناف

پس از تولد نوزاد بند ناف توسط پزشک قطع می‌شود و در حدود 20 روز بعد نیز خودبه‌خود خواهد افتاد؛ اما بهتر است در طول این مدت از دستکاری کردن بند ناف یا پوشاندن آن درون پوشک نوزاد خودداری کنید. به‌طورکلی از هرگونه دست‌کاری این منطقه جدا خودداری نمایید. درصورتی‌که متوجه مشکلاتی همچون خونریزی بیش‌ازحد، بند نیامدن خون یا وجود عفونت در این بخش از بدن نوزاد شدید بهتر است هرچه سریع‌تر این موضوع را با پزشک درمیان بگذارید. مشکلات مربوط به بند ناف ازجمله مشکلاتی هستند که برای نوزاد تازه متولد شده پیش خواهد آمد.

4. تب

تب یکی از اصلی‌ترین نشانه‌های وجود عفونت در بدن است. معمولاً تب‌های خفیف در نوزادان به این خاطر ایجاد می‌شود که بدن آن‌ها در حال مقاومت در برابر بیماری‌ها و عفونت‌های موجود در محیط است. اما اگر درجه تب نوزاد بالاتر رفت و یا برای مدتی ادامه پیدا کرد بهتر است برای جلوگیری از بروز آسیب‌های جدی‌تر به یک مرکز درمانی مراجعه کنید.

5. برفک دهان یا پوشک

همان‌طور که از نام این بیماری پیداست برفک دهان باعث به وجود آمدن دانه‌های ریز سفیدرنگ در دهان نوزاد خواهد شد. برفک یک بیماری عفونی است که می‌تواند علاوه بر دهان، مناطق دیگری از بدن کودک ازجمله نواحی اطراف پوشک را نیز درگیر کند. برای درمان این بیماری، نوزاد باید زیر نظر پزشک از آنتی‌بیوتیک استفاده کند.

نیازهای روحی نوزاد تازه متولد شده

نوزادان تازه متولد شده علاوه بر نیازها جسمی و احتیاج به مراقبت، نیازهای روحی نیز دارد که باید به آن‎ها توجه شود. شما می‌توانید با کمک گرفتن از مشاورین کودک اطلاعات خود را نسبت به نیازهای روحی کودکتان افزایش دهید. اصلی‌ترین نیاز روحی در نوزاد تازه متولد شده این است که همواره برای پاسخگویی به نیازهای کودک حضور داشته باشید. این مسئله باعث ایجاد سبک دلبستگی ایمن در نوزاد شده و توانایی او را برای برقراری روابط عاطفی نزدیک در آینده تحت تأثیر قرار می‌دهد. 

برای دریافت مشاوره در زمینه کودک می‌توانید در هر ساعت از روز برای مشاوره تلفنی کودک از طریق شماره 02191002360 با برترین متخصصان کلینیک تخصصی نی نی مایند تماس حاصل نمایید.

سؤالات متداول